Zarządzanie strategiczne to proces wyznaczania celów, analizy otoczenia zewnętrznego i wewnętrznego w celu identyfikacji szans i zagrożeń, formułowania strategii oraz wdrażania i oceny strategii dla osiągnięcia zamierzonych celów. Jest to ciągły proces, który obejmuje planowanie, organizowanie, przewodzenie i kontrolowanie zasobów organizacji dla osiągnięcia jej celów.
Pionowe zarządzanie strategiczne to hierarchiczne podejście do strategowania, które koncentruje się na integracji pionowej. Ma na celu optymalizację wykorzystania zasobów, zwiększenie efektywności oraz wzmocnienie zdolności organizacji do reagowania na szanse rynkowe. Horyzontalne zarządzanie strategiczne jest zdecentralizowanym podejściem do strategizowania, które koncentruje się na współpracy międzyfunkcyjnej. Ma ono na celu wspieranie innowacji, rozwój nowych linii produktów i usług oraz wzmocnienie zdolności organizacji do reagowania na zmieniające się warunki rynkowe.
Do zalet pionowego zarządzania strategicznego należy zaliczyć większą efektywność, lepsze wykorzystanie zasobów oraz lepszą koordynację działań. Wady obejmują większy stopień złożoności, wzrost kosztów i zmniejszenie elastyczności. Zalety poziomego zarządzania strategicznego obejmują zwiększoną innowacyjność, lepszą obsługę klienta i lepszą zwinność. Wady obejmują trudności w koordynacji wielu funkcji, wyższe koszty i mniejszą kontrolę nad działaniami.
Strategie pionowe mogą mieć charakter defensywny lub ofensywny. Strategie defensywne mają na celu ochronę organizacji przed zagrożeniami zewnętrznymi, natomiast strategie ofensywne mają na celu uchwycenie nowych możliwości. Strategie poziome mogą mieć charakter eksploracyjny lub eksploatacyjny. Strategie eksploracyjne mają na celu identyfikację nowych możliwości, natomiast strategie eksploatacyjne mają na celu kapitalizację istniejących możliwości.
Strategie pionowe i poziome mogą być stosowane razem w celu stworzenia bardziej kompleksowej strategii. Strategie pionowe mogą być wykorzystywane do budowania infrastruktury i zdolności niezbędnych do realizacji strategii poziomych. Strategie poziome mogą być wykorzystane do identyfikacji i wykorzystania szans, które wynikają ze zmian w środowisku zewnętrznym.
Strategie pionowe mogą pomóc organizacjom w osiągnięciu celów związanych z efektywnością i redukcją kosztów. Strategie poziome mogą pomóc organizacjom w osiągnięciu celów związanych ze wzrostem i innowacjami. Zarówno strategie pionowe, jak i poziome mogą prowadzić do poprawy wyników organizacji, ale ich skuteczność zależy od skuteczności przywództwa i kultury organizacji.
Przywództwo odgrywa krytyczną rolę w sukcesie zarówno pionowego, jak i poziomego zarządzania strategicznego. Liderzy muszą zapewnić, że odpowiednie strategie są wybierane i wdrażane, a zasoby są odpowiednio przydzielane. Kultura organizacji również odgrywa ważną rolę w sukcesie zarówno strategii pionowych, jak i poziomych. Musi być ona otwarta na zmiany, dostosowywanie się do nowych możliwości oraz sprzyjać współpracy i innowacjom.
Przyszłość pionowego i poziomego zarządzania strategicznego będzie zależała od zmieniającego się charakteru otoczenia zewnętrznego. Organizacje będą musiały być zwinne i reagujące na nowe możliwości, a jednocześnie zdolne do szybkiego dostosowania się do zmieniających się warunków rynkowych. Wykorzystanie zarówno strategii pionowych, jak i poziomych będzie nadal ważne w pomaganiu organizacjom w osiąganiu ich celów.
Pionowe strategie wzrostu polegają na rozszerzeniu działalności firmy poprzez wejście na nowe rynki lub nowe kategorie produktów. Poziome strategie wzrostu polegają na rozszerzaniu działalności firmy w ramach jej istniejących rynków lub kategorii produktów.
Alokacja pionowa to proces przydzielania zasobów do różnych poziomów organizacji, od góry w dół. Alokacja pozioma to proces alokacji zasobów do różnych obszarów organizacji, od lewej do prawej strony.
Integracja pozioma to proces rozbudowy firmy poprzez przejęcie lub połączenie z innymi firmami, które znajdują się na tym samym poziomie w łańcuchu dostaw. Natomiast integracja pionowa to proces rozszerzania firmy poprzez nabywanie lub łączenie się z innymi firmami, które znajdują się na różnych poziomach w łańcuchu dostaw.
Istnieje kilka kluczowych różnic pomiędzy integracją poziomą i pionową. Po pierwsze, integracja pozioma zazwyczaj skutkuje szerszym asortymentem produktów, podczas gdy integracja pionowa zazwyczaj skutkuje głębszym asortymentem produktów. Po drugie, integracja pozioma może prowadzić do korzyści skali, podczas gdy integracja pionowa może prowadzić do korzyści zakresu. Po trzecie, integracja pozioma prowadzi zazwyczaj do większej konkurencji, podczas gdy integracja pionowa prowadzi zazwyczaj do mniejszej konkurencji. Wreszcie, integracja pozioma wymaga zazwyczaj więcej kapitału, podczas gdy integracja pionowa wymaga zazwyczaj mniej kapitału.